Iedereen loopt weleens een wonde op. Bij iedere gezonde persoon heelt een eenvoudige wonde vanzelf, als er geen complicaties optreden. Hoe heelt een wonde eigenlijk? Dat gebeurt in vier fasen, die we hieronder uitleggen.
Stollingsfase
De stollingsfase of hemostase begint zodra er een wonde ontstaat. Bij een open wonde liggen er haarvaatjes en zenuwuiteinden bloot, die beschadigd zijn. Daarbij probeert het lichaam het bloedverlies te beperken. De bloedvaten aan de wonde vernauwen en bloedplaatjes klonteren samen. Er wordt fibrine geproduceerd om de wonde te bedekken met een soort net, waaraan bloedcellen, bloedplaatjes en eiwitten blijven kleven. Als dat opgedroogd is, zie je een korst van gestold bloed.
Ontstekingsfase
In de ontstekingsfase of inflammatie reinigt het lichaam de wonde en ruimt de dode cellen op. De lokale bloedvaten verwijden zich weer en er komen eiwitten en vocht vrij. Er ontstaat een zwelling die druk uitoefent op de huid, waardoor de wonde pijnlijk kan aanvoelen.
Regeneratiefase
In de regeneratiefase of granulatie wordt de beschadigde huid vervangen door nieuw weefsel. De aanmaak van nieuwe bloedvaatjes wordt gestimuleerd en er wordt nieuw weefsel gevormd: het granulatieweefsel. Dat is vochtig, rood en korrelig. Cellen aan de wondrand vermenigvuldigen zich en bedekken het weefsel.
Rijpingsfase
De rijpingsfase of maturatie is de laatste fase. De overtollige haarvaatjes worden afgebroken en het nieuwe epitheel begint zich te vormen. Het granulatieweefsel is in het begin nog zacht en kwetsbaar. Het zal verder uitrijpen tot een soepel wit bindweefsellitteken. Een litteken kan nog twee jaar lang veranderen.
Waarom jeukt een helende wonde?
Een vervelende bijwerking van het helingsproces is dat een helende wonde flink kan jeuken. De huid bevat een groot aantal zenuwen, die zorgen voor het tastgevoel en het waarnemen van temperatuur, pijn, druk, trillingen en dus ook jeuk. Terwijl de wonde heelt, delen de cellen in de wondranden zich, hechten zich aan andere cellen en trekken samen, zodat de opening sluit. Die bewegingen activeren de jeukzenuwen, die een signaal naar de hersenen sturen.
Laat het helingsproces zijn werk doen
Bij een open wonde die veroorzaakt is door bijvoorbeeld een val, een beet of een scherp voorwerp, hoef je niet actief in te grijpen in het helingsproces. Het is wel belangrijk dat je de wonde zo vlug mogelijk reinigt met zuiver water en ontsmet. Breng daarna een dunne laag Abilar wondzalf aan op de wonde, zodat hij beschermd is tegen besmettingen van buitenaf. Dek eventueel nog af met een verband of luchtdoorlatende pleister.
BE-ARMED-OTC-0084-07-2023